- 1. International Diabetes Federation IDF Diabetes Atlas, Brussels, Belgium: International Diabetes Federation. 2021 [παρατέθηκε στις 1 Μαΐου 2022] 10th edition. p 7,12,19.
- 2. Type 2 Diabetes, Your Kidneys and Heart: A Triangle of Risk [στο Διαδίκτυο]. Know Diabetes by Heart. [στο Διαδίκτυο]. 2022 [παρατέθηκε στις 5 Μαΐου 2022] Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.knowdiabetesbyheart.org/articles/diabetes-your-heart-and-kidneys-triangle-of-risk
- 3. National Kidney Foundation. The Heart and Kidney Connection [στο Διαδίκτυο]. 2022 [παρατέθηκε στις 13 Απριλίου 2022] Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.kidney.org/atoz/content/heart-and-kidney-connection
- 4. Giugliano, D., Maiorino, M.I., Bellastella, G. et al. The residual cardiorenal risk in type 2 diabetes [στο Διαδίκτυο]. 2021 [παρατέθηκε στις 25 Αυγούστου 2002] Cardiovasc Diabetol 20, 36. Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://doi.org/10.1186/s12933-021-01229-2
- 5. Abdul-Ghani M, et al. Cardiovascular Disease and Type 2 Diabetes: Has the Dawn of a New Era Arrived? [στο Διαδίκτυο]. Diabetes Care 2017;40:813–820 [παρατέθηκε στις 25 Αυγούστου 2022]. Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://doi.org/10.2337/dc16-2736
- 6. Chillarón, J etc al. Subclinical cardiovascular disease in type 2 diabetes mellitus: To screen or not to screen. World J Clin Cases. 2014;2(9):415-21 [παρατέθηκε στις 25 Αυγούστου 2022]. Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.wjgnet.com/2307-8960/full/v2/i9/415.htm
- 7. Morrish, NJ et al. Mortality and causes of death in the WHO multinational study of vascular disease in diabetes. Diabetologia. 2001;44:S14-S21.
- 8. Bertoluci, MC. and Rocha, VZ. Cardiovascular risk assessment in patients with diabetes. Diabetol Metab Syndr. 2017; 9(25). Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: DOI 10.1186/s13098-017-0225-1
- 9. Cosson E, Nguyen MT, Chanu B. et al. Cardiovascular Risk Prediction Is Improved by Adding Asymptomatic Coronary Status to Routine Risk Assessment in Type 2 Diabetic Patients. 2011; 34(9), p. 2101–2107.
- 10. Heart disease. [στο Διαδίκτυο]. Mayo Clinic. 2022 [παρατέθηκε στις 13 Απριλίου 2022] Διατιθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heart-disease/symptoms-causes/syc-20353118
- 11. Phillips Q, Kacy Church M. How Diabetes and High Blood Pressure Can Cause Chronic Kidney Disease [στο Διαδίκτυο]. Everyday Health. 2022 [παρατέθηκε στις 13 Απριλίου 2022]. Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.everydayhealth.com/kidney-diseases/how-diabetes-and-high-blood-pressure-can-cause-chronic-kidney-disease-and-what-to-do-about-it/
- 12. Does Type 2 Diabetes Increase Your Risk for Kidney Disease? Yes [στο Διαδίκτυο]. National Kidney Foundation. 2022 [παρατέθηκε στις 13 Απριλίου 2022]. Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.kidney.org/atoz/content/does-type-2-diabetes-increase-your-risk-kidney-disease-yes
- 13. Chronic Kidney Disease [στο Διαδίκτυο]. Johns Hopkin Medicine. 2022 [παρατέθηκε στις 14 Απριλίου 2022]. Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/chronic-kidney-disease
- 14. Does Type 2 Diabetes Increase Your Risk for Kidney Disease? Yes [στο Διαδίκτυο]. National Kidney Foundation. 2022 [παρατέθηκε στις 6 Μαΐου 2022]. Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.kidney.org/atoz/content/does-type-2-diabetes-increase-your-risk-kidney-disease-yes
- 15. Diabetes and Chronic Kidney Disease [στο Διαδίκτυο]. National Kidney Foundation. 2022 [παρατέθηκε στις 6 Μαΐου 2022]. Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.kidney.org/news/newsroom/factsheets/Diabetes-And-CKD
- 16. Diabetes and your heart [στο Διαδίκτυο]. Centers of Disease Control and Prevention. 2022 [παρατέθηκε στις 6 Μαΐου 2022]. Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.cdc.gov/diabetes/library/features/diabetes-and-heart.html
- 17. Diabetic Kidney Disease. What is diabetic kidney disease? [στο Διαδίκτυο]. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. 2022 [παρατέθηκε στις 6 Μαΐου 2022]. Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.niddk.nih.gov/health-information/diabetes/overview/preventing-problems/diabetic-kidney-disease
- 18. Know Your Risk for Heart Disease [στο Διαδίκτυο]. Centers of Disease Control and Prevention. 2022 [παρατέθηκε στις 6 Μαΐου 2022]. Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.cdc.gov/heartdisease/risk_factors.htm#:~:text=High%20blood%20pressure%20is%20a,including%20your%20kidneys%20and%20brain
- 19. The Surprising Link Between Chronic Kidney Disease, Diabetes, and Heart Disease [στο Διαδίκτυο]. Centers of Disease Control and Prevention. 2022 [παρατέθηκε στις 2 Μαΐου 2022]. Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.cdc.gov/kidneydisease/publications-resources/link-between-ckd-diabetes-heart-disease.html#:~:text=Approximately%201%20in%203%20adults,death%20in%20the%20United%20States
- 20. 7 Tips to Protect Your Kidney & Heart Health [στο Διαδίκτυο]. National Kidney Foundation. 2022 [παρατέθηκε στις 13 Απριλίου 2022] Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.kidney.org/content/7-tips-protect-your-kidney-heart-health
- 21. 5 Important Lifestyle Changes to Make When Diagnosed With Chronic Kidney Disease [στο Διαδίκτυο]. Dispatch Health. 2022 [παρατέθηκε στις 6 Μαΐου 2022]. Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.dispatchhealth.com/blog/lifestyle-changes-to-make-when-diagnosed-with-chronic-kidney-disease/
- 22. 6 Tips To Be “Water Wise” for Healthy Kidneys [στο Διαδίκτυο]. National Kidney Foundation. 2022 [παρατέθηκε στις 6 Μαΐου 2022] Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο: https://www.kidney.org/content/6-tips-be-water-wise-healthy-kidneys
- 23. Is my blood pressure normal? [στο Διαδίκτυο]. Heart Foundation. 2022 [παρατέθηκε στις 13 Απριλίου 2022]. Διατίθεται στον διαδικτυακό τόπο:https://www.heartfoundation.org.au/your-heart/know-your-risks/blood-pressure/is-my-blood-pressure-normal
COVID-19 και
Διαβήτης τύπου 2
Πως η COVID-19 επηρεάζει τους ανθρώπους που ζουν με Διαβήτη Τύπου 2
Ερωτήσεις & Απαντήσεις
Ανήκω σε ευπαθή ομάδα που ενδέχεται να παρουσιάσει σοβαρά συμπτώματα αν μολυνθώ με τον ιό;
Υπάρχει πράγματι πιθανότητα σοβαρής νόσησης από τη μόλυνση με COVID-19 εάν κάποιος έχει Διαβήτη Τύπου 2, ειδικότερα αν αυτό συνδυάζεται και με την παρουσία καρδιαγγειακής νόσου.1,2 Ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές στην καρδιά, τα νεφρά και άλλα όργανα, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα για σοβαρή νόσηση από την COVID-19.1,3
Σε ποια ηλικία υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος εμφάνισης σοβαρών συμπτωμάτων σε περίπτωση μόλυνσης;
Σε γενικές γραμμές, ο κίνδυνος είναι υψηλότερος στα άτομα 65 ετών και άνω. Πιο μεγάλη σημασία έχει η βιολογική ηλικία. Τα άτομα με καλή νεφρική λειτουργία είναι συνήθως βιολογικά νεότερα από τα άτομα με κακή νεφρική λειτουργία, ως εκ τούτου θα πρέπει να επιδεικνύουν μεγαλύτερη προσοχή.1,4 Ωστόσο, ανεξάρτητα από την ηλικιακή ομάδα, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ακολουθεί κανείς τις οδηγίες ώστε να ελαχιστοποιεί τους κινδύνους μόλυνσης, αποφεύγοντας για παράδειγμα τους πολυσύχναστους χώρους.
Υπάρχει διαφορά μεταξύ Διαβήτη Τύπου 1 και Διαβήτη Τύπου 2 σε περίπτωση μόλυνσης με COVID-19;
Δεν υπάρχουν ακόμη σαφή επιστημονικά στοιχεία. Σε περίπτωση που κάποιος παρουσιάσει συμπτώματα λοίμωξης πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός και να επικοινωνήσει με τον γιατρό του.5 Μία ξαφνική αύξηση του σακχάρου χωρίς να συντρέχουν άλλοι σημαντικοί λόγοι, ενδέχεται να είναι ένα πρώιμο σύμπτωμα λοίμωξης.
Εάν κάποιος έχει Διαβήτη Τύπου 1 ή Διαβήτη Τύπου 2 και μολυνθεί με COVID-19 χρειάζεται να επισκεφθεί το νοσοκομείο;
Θα πρέπει να επικοινωνήσει με έναν γιατρό για συμβουλές. Σε περίπτωση επιπλοκών (π.χ., δυσκολία στην αναπνοή, πυρετός, υψηλό σάκχαρο αίματος) ενδέχεται να χρειαστεί επιπλέον παρακολούθηση.
Μπορεί κάποιος να επισκεφθεί μία κλινική ή ένα νοσοκομείο;
Ναι, αλλά μόνο αν είναι άκρως απαραίτητο. Δεν είναι αναγκαίο όλες οι επισκέψεις να γίνονται με φυσική παρουσία.
Μπορεί κάποιος να επικοινωνήσει με τον γιατρό μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, μέσω τηλεφώνου ή και άλλων τρόπων επικοινωνίας. Αν κρίνεται απαραίτητο, μπορεί κάποιος να επισκεφθεί τον γιατρό, ωστόσο, όπου είναι εφικτό, προτείνεται η επικοινωνία μέσω τηλεφώνου ή ψηφιακά.
Μπορεί κάποιος να επικοινωνήσει με τον γιατρό μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, μέσω τηλεφώνου ή και άλλων τρόπων επικοινωνίας. Αν κρίνεται απαραίτητο, μπορεί κάποιος να επισκεφθεί τον γιατρό, ωστόσο, όπου είναι εφικτό, προτείνεται η επικοινωνία μέσω τηλεφώνου ή ψηφιακά.
Ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις της μόλυνσης με COVID-19 στον οργανισμό μου;
Οι λοιμώξεις είναι συνήθως πιο σοβαρές στα άτομα με Διαβήτη, ειδικότερα σε εκείνα με Διαβήτη Τύπου 2 και με ορισμένες συννοσηρότητες όπως οι καρδιαγγειακές. Οι λοιμώξεις ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντική αύξηση στα επίπεδα γλυκόζης. Με τη σειρά τους, τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης ενδέχεται να προκαλέσουν επιπλοκές και αυτό μπορεί να αποτελεί το πρώτο σημάδι της λοίμωξης στον οργανισμό4
Εάν κάποιος μολυνθεί με COVID-19 πως θα πρέπει να προετοιμαστεί για την επίσκεψη στο νοσοκομείο;
Θα πρέπει να έχει έτοιμη μία λίστα με τα πιο σημαντικά φάρμακα που χρειάζεται να πάρει, καθώς επίσης και να πάρει μαζί του τον μετρητή σακχάρου και το κινητό του τηλέφωνο ώστε να παραμείνει σε επαφή με τα αγαπημένα του πρόσωπα.
Πως μπορεί να προστατευθεί κάποιος από σοβαρή νόσηση;
Θα πρέπει να επικοινωνήσει με τον γιατρό του σχετικά με τους τρόπους προστασίας απέναντι στη σοβαρότητα της λοίμωξης. Χρειάζεται να παρακολουθεί τα επίπεδα γλυκόζης του και να προσπαθήσει να αποτρέψει τις μακροπρόθεσμες επιπλοκές στον διαβήτη του. Για παράδειγμα, μπορεί να προστατέψει την καρδιά του ρωτώντας ένα γιατρό για τους κινδύνους που θα πρέπει να αποφύγει. Θα ήταν καλό να προσπαθεί να διατηρεί ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος, ακολουθώντας μία υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση.
Τι πρέπει να κάνει κάποιος εάν μολυνθεί;
Θα πρέπει να επικοινωνήσει με τον γιατρό του άμεσα. Να είναι προσεκτικός και να παρακολουθεί τα επίπεδα γλυκόζης του, καθώς ενδέχεται να αυξηθούν απότομα.
Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου επαγγελματία υγείας.